Γράμματα προς τη Βιέννη 1824-1843

Από την αλληλογραφία του πρώτου Αυστριακού πρεσβευτή στην Αθήνα Άντον Πρόκες φον Όστεν

Η έκδοση του τόμου αυτού αποτελεί την εκπλήρωση προσωπικής μας επιθυμίας όταν διαβάζοντας, ήδη ως φοιτητές, τα χειρόγραφα κείμενα των καλλιγραφημένων εκθέσεων του Άντον Πρόκες φον Όστεν προς τον Μέττερνιχ, τις ιδιωτικές επιστολές του προς το δεξί χέρι του παντοδύναμου Αυστριακού καγκελαρίου, τον διαβόητο εκείνον Ιάγο της πολιτικής της Ιεράς Συμμαχίας και εκδότη του κεντρικού της οργάνου Αυστριακός Παρατηρητής Φρειδερίκο Γκέντς, είχαμε την αίσθηση ότι πέσαμε σε φλέβα ιστορικής πηγής πολύτιμη, κατάλληλης να ρίξει άπλετο φως στα ελληνικά πράγματα της εποχής και των ανθρώπων της τόσο στο στενό ιδιωτικό τους ελληνικό πλαίσιο, όσο και το ευρύτερο ευρωπαϊκό. Στην πρώτη αυτή συγκομιδή προτιμήσαμε να παρουσιάσουμε για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση, με φειδωλά σχόλια, κατά προτεραιότητα τις ιδιωτικές επιστολές του Πρόκες φον Όστεν προς τον πατριό του, τον ιστορικό Σνέλλερ, επειδή σ' αυτές εκφράζεται το συγγραφικό του ταλέντο, η ποιητική ευαισθησία, η κλασική του παιδεία, η φιλομάθεια και η πολυμάθεια του ερασιτέχνη σε πολλούς ειδικούς κλάδους της επιστήμης.

H μονομέρεια της καιροσκοπικής πολιτικής εκδηλώνεται στα ιδιωτικά αυτά γράμματα μόνο σαν εξαίρεση, τα ενδιαφέροντα του είναι ωφελιμιστικά: να γνωρίσει σπιθαμή προς σπιθαμή την Ελλάδα, την αρχαία και τη σύγχρονη, o περιηγητισμός στους κλασικούς τόπους των νησιών και της Μικράς Ασίας ήταν o κύριος στόχος του πριν γίνει πρεσβευτής, και η γνωριμία με τους επίσημους Έλληνες και τους ξένους της ελεύθερης πια Αθήνας το επάγγελμα και η ευχαρίστησή του. Το σαλόνι του στην οδό Φειδίου είχε γίνει το πολυσύχναστο πολιτιστικό κέντρο της νέας πρωτεύουσας του βασιλείου της Ελλάδος.