Ο νέος εθνικολαϊκισμός

"Ο λαϊκισμός, όντας ένα μη παγιωμένο ιδεολογικά πολιτικό ύφος, δεν είναι ούτε αριστερός ούτε δεξιός. Υπάρχουν λαϊκιστές ηγέτες στην δεξιά και την αριστερά, και στα δύο άκρα. Το χαρακτηριστικό του λαϊκισμού είναι ακριβώς ότι εξουδετερώνει τη διαφορά δεξιάς/αριστεράς: το "ούτε δεξιά ούτε αριστερά" εικονίζει την "αντι-κομματική" ή "αντιπολιτική" διάσταση των λαϊκιστικών κινημάτων. Εξουδετερώνεται, επίσης, η διαφορά μεταξύ επαναστατικής και συντηρητικής θέσης [...]. Κάθε λαϊκιστής ηγέτης που απευθύνεται στο λαό διατείνεται ότι του υποδεικνύει τους πραγματικούς του εχθρούς, τους "αποπάνω" (τις άνομες ελίτ), τους τριγύρω ("το σύστημα"), ή τους από αλλού (οι εχθρικοί ξένοι, οι μετανάστες εισβολείς), και κυρίως τους κρυμμένους εχθρούς στο εσωτερικό του εθνικού σώματος - εξού και η συνωμοσιολογική αντίληψη, η οποία εικονίζεται από την μία ή την άλλη "θεωρία συνωμοσίας", που συναντάμε συνήθως στις ομιλίες ή στα κείμενα των λαϊκιστών ηγετών".

(Pierre-Andre Taguieff)

"Πέρα από την αποφασιστική συνεισφορά του Π.-Α. Ταγκιέφ στην κατανόηση του νέου ακροδεξιού λαϊκισμού, το παρόν δοκίμιο μας βοηθά να κατανοήσουμε και την "αυθόρμητη" κινητοποίηση των (Ελλήνων) "Αγανακτισμένων" ως μιζεραμπιλιστικής κινητοποίησης. Για τον Ταγκιέφ, δεν μπορούμε μόνον μέσω της ερμηνευτικής κατηγορίας του λαϊκισμού να καταλάβουμε επαρκώς το εν λόγω φαινόμενο. Χρειάζεται η προσφυγή στην κατηγορία της "θυματοποίησης", η επικέντρωση του αναλυτικού μας ενδιαφέροντος στην "επίδειξη" της συμπόνιας και της απροϋπόθετης εξύμνησης των "αθώων θυμάτων", χρειάζεται να δούμε την εν λόγω κινητοποίηση απογοητευμένων και απελπισμένων μερίδων των λαϊκών και μεσαίων τάξεων που κατέρχονται της κοινωνικής κλίμακας ως αυτή που είναι: θρηνητική, κορεσμένη από δίκαια ή άδικα "παράπονα των θυμάτων", αλλά και από "μίσος" κατά των "αποπάνω", των "διεφθαρμένων" ("όλοι σάπιοι", "όλοι ίδιοι"), της "κλεπτοκρατίας", χωρίς πραγματική εξεγερσιακή δυναμική".

(Ανδρέας Πανταζόπουλος)